Jak dbać o gitarę

Nie jest odkrywczym stwierdzenie, iż właściwe obchodzenie się z gitarą i jej prawidłowe przechowywanie to czynniki decydujące o jej szansach na jej przetrwanie w dobrym stanie. Ale ciekawe jest to, że z czasem wartość każdej dobrej gitary – utrzymanej w idealnym stanie – zaczyna rosnąć. Przyswojenie pewnych podstawowych zasad jest zatem niezbędne, jeśli chcesz zachować ją w nieskazitelnym stanie przez wiele lat. Dowiedz się jak dbać o gitarę.

Zacznijmy od tego, że gitary ulegają trwałym uszkodzeniom z powodu nieostrożności, bądź niewiedzy użytkownika.

Oto lista typowych problemów, które mogą wystąpić w przypadku nieprawidłowego obchodzenia się z gitarą:

Fizyczne uszkodzenia
Brzęczenie strun
Wysoka akcja strun nad gryfem
Wypaczone progi
Skrzywiony gryf
Rozklejanie się pudła rezonansowego
Problemy ze strojeniem i intonacją
Pęknięcia lakieru
Pęknięcia powierzchni korpusu lub gryfu

Z niniejszego artykułu dowiesz się, jak przechowywać gitarę w domu dzięki kilku dość prostym wskazówkom, które pomogą przedłużyć żywotność Twojej gitary i sprawić, że będzie stale grała jak nowa, a z czasem nawet lepiej!

Miejsce i sposób przechowywania

Przede wszystkim pamiętać należy, że gitara jest wyprodukowana z głównie drewna, a drewno jest szczególnie wrażliwe na zmianę wilgotności i temperatury. Dotyczy to zarówno nowych, jak i używanych instrumentów, przy czym nowe gitary są w szczególności podatne na zmiany warunków otoczenia. Nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, choć wiele osób zauważyło, że zimą w drewnianych podłogach pojawiają się szpary… Wynika to z tego samego zjawiska – drewno kurczy się pod wpływem spadającej wilgotności.

Warunki pomieszczenia

Wilgotność

Pomieszczenie, w którym będzie przechowywana na stałe Twoja gitara powinno mieć odpowiednią, stałą wilgotność najlepiej w przedziale 40%-60%. O ile latem taki poziom wilgotności można utrzymać w miarę łatwo, to problem pojawia się zimą, gdy zaczynamy ogrzewać pomieszczenia, co powoduje dramatyczny spadek poziomu wilgotności. Z tego powodu należy zaopatrzyć się w odpowiedni nawilżacz oraz prosty higrometr służący do pomiaru poziomu wilgotności. Takie urządzenia są powszechnie dostępne i kosztują poniżej 30 zł. Niektóre z nich mają oprogramowanie pozwalające na przesyłanie informacji o parametrach pomieszczenia na Twój smartfon. Warto sprawdzić! Dzięki temu możemy łatwo i wygodnie monitorować poziom wilgotności w pomieszczeniu, w którym znajduje się nasza ukochana gitara. System sam nas powiadomi o spadku wilgotności poniżej zalecanego poziomu 40%.
Niektórzy producenci oferują zestawy nawilżacz + higrometr. Warto rozważyć jeśli naprawdę chcesz dbać o gitarę!

Nawilżacz

Oczywiście sam monitoring nie wystarczy. Trzeba się zaopatrzyć w nawilżacz. Dla gitar akustycznych i klasycznych przynajmniej prosty nawilżacz w formie plastikowej obudowy z nasączaną gąbką wkładanej pomiędzy struny w otwór pudła rezonansowego. Wówczas po prostu regularnie nasączamy gąbkę.

Z naszego doświadczenia wynika jednak, że taki nawilżacz nieźle sprawdza się, jeśli gitara przechowywana jest dodatkowo w futerale. Jeśli natomiast stoi na przykład na stojaku w otwartym pomieszczeniu, to bez dodatkowego nawilżacza powietrza się nie obejdziemy. W zależności od powierzchni pomieszczenia taki nawilżacz można kupić w cenie od ok 200 zł, przy czym nie tylko zabezpieczy on warunki dla gitary, ale poprawi jakość powietrza, którym oddychasz!

Będzie to zatem miało także dobroczynny wpływ na odporność Twojego organizmu! Trzeba jednak pamiętać, że wydajność nawilżacza powinna być dostosowana do wielkości pomieszczenia, a samo pomieszczenie nie powinno być narażone na przeciągi.

Nadmierna wilgotność to także potencjalny problem dla gitary, choć w naszej strefie klimatycznej nadmierna wilgotność jest raczej rzadkością. Im wyższa wilgotność w pomieszczeniu, w którym znajduje się gitara, tym bardziej gitara będzie się rozszerzać i puchnąć, ponieważ poziom wilgoci w instrumencie nadmiernie się zwiększa. Jeśli wystawisz swoją gitarę na stopniowy wzrost wilgotności, zazwyczaj nie doświadczysz trwałego uszkodzenia instrumentu. Jeśli jednak wystawisz gitarę na działanie wysokiego poziomu wilgoci w połączeniu z wysoką temperaturą przez pewien czas, klej przy mostku może ulec osłabieniu, co może spowodować oderwanie się mostka od instrumentu.

Temperatura

Latem problemem bywa zbyt wysoka temperatura, wskutek której może dojść do uszkodzenia instrumentu wystawionego bezpośrednio na jej działanie. Jak dbać o gitarę w takich warunkach? Pamiętaj, aby ją trzymać w cieniu, w stałej temperaturze, nie przekraczającej dwudziestu kilku stopni. Nigdy nie zostawiaj jej na słońcu, w samochodzie w upalny dzień, ani w pomieszczeniu, w którym jest ryzyko wzrostu temperatury powyżej 30 stopni C.

Zimą z kolei, jeśli zdarzy ci się pozostawić gitarę wystawioną na działanie jakichkolwiek mrozów, pozostaw ją w pomieszczeniu, w którym może się rozgrzać do temperatury pokojowej, gdy gitara jest nadal w futerale. Dzięki temu drewno może osiągnąć temperaturę pokojową w bardziej równomiernym tempie, co zmniejsza ryzyko jakichkolwiek pęknięć lub uszkodzeń powłoki zewnętrznej.

Najlepsza temperatura do przechowywania Twojej gitary to około 18-24°C.

Futerały, pokrowce, stojaki i haki ścienne

Futerały

Istnieje wiele różnych sposobów przechowywania gitary w zależności od sytuacji, ale nie ulega wątpliwości, że zawsze najbezpieczniejszą opcją jest sztywny futerał („Hard Shell Case”), najlepiej dedykowany przez producenta do danego modelu gitary. Główny problem z twardymi futerałami polega jednak na tym, że są niewygodne w codziennym użyciu. Są duże, ciężkie i nie pozwalają na eksponowanie gitary, gdy jej nie używasz. Niektórzy, bardziej zaawansowani muzycy wkładają gitarę do twardego futerału wtedy, gdy wiedzą, że będą ją przechowywać przez dłuższy czas lub jeśli będą z nią podróżować. Jeśli zamierzasz zabrać gitarę samolotem lub wysłać, twardy futerał jest absolutnie niezbędny.

UWAGA: Jeśli masz kilka gitar, a każdą przechowujesz w futerale, to nie składuj ich jedna na drugiej. Zawsze pionowo, jedna obok drugiej! Futerały to najbezpieczniejszy schowek, ale także mają ograniczoną wytrzymałość.

Pokrowce

Alternatywą dla futerału jest pokrowiec („Gig Bag”), jednak ten na ogół nie zapewni należytego poziomu bezpieczeństwa przy przechowywaniu gitary w pomieszczeniach, do których dostęp ma wiele osób, w tym dzieci. Jeśli trzymasz gitarę w pokrowcu, znajdź dla niej stabilne położenie i nie kładź niczego na pokrowcu, w którym znajduje się gitara. Poza stałym miejscem przechowywania pokrowce – chociaż nie zapewniają tak dużej ochrony, jak sztywne futerały – nadal nieźle sobie radzą z ochroną gitary przed fizycznymi uszkodzeniami. Jednak pokrowce nie chronią gitary przed temperaturą i wilgocią, dlatego nigdy nie należy ich zostawiać w ekstremalnych warunkach pogodowych.

Haki ścienne

Gitarę możesz przechowywać na specjalnych hakach montowanych na ścianie. To dobre rozwiązani dla tych, którzy mają więcej niż jedną gitarę i potrzebują mieć do nich łatwy i szybki dostęp. Takie rozwiązanie ma jeszcze jedną, bardzo ważną zaletę – możesz przepięknie wyeksponować swoją ukochaną gitarę i cieszyć nią stale swój wzrok 🙂 Z drugiej strony uchwyty ścienne są mniej wygodne, ponieważ wymagają wywiercenia otworów w ścianie, aby je zainstalować.

Statywy i stojaki

Kolejną opcją jest stojak lub statyw – chyba najmniej bezpieczne rozwiązanie – pomijając przechowywanie gitary po prostu opartej o jakiś przedmiot lub leżącej na jakimś przedmiocie. Statywy nie są dobrą opcją, jeśli w pomieszczeniu nie „grasują” domowe zwierzaki o większych gabarytach lub małe dzieci. Wówczas taki instrument „przyciąga” uwagę i o nieszczęście nietrudno. Statyw zapewnia jednak przynajmniej odpowiednie podparcie dla twojej gitary, więc się nie przewróci. Jest to o wiele korzystniejsze niż opieranie jej o po prostu ścianę, jak robi to wiele niedoświadczonych osób.

Z całą pewnością odradzamy pozostawianie gitary leżącej swobodnie na jakimś przedmiocie lub opartej o coś. Taka sytuacja aż się prosi o nieszczęście. No chyba że gitara leży wysoko, na szafie i dostęp do niej jest ograniczony. Warunek: szafa musi być regularnie odkurzana! 🙂

W zależności od tego, jak często grasz, musisz wybrać opcję, która zachowuje zdrowy balans pomiędzy bezpieczeństwem, a wygodą 🙂

W końcu na gitarach należy grać, a nie tylko się im przyglądać. Jasne, zamknięcie jej w futerale zapewnia bezpieczeństwo, ale jeśli zniechęci Cię to do sięgnięcia po nią i grania, może nie być tego warte.

Jeśli Twoja gitara nie jest w futerale, upewnij się, że spoczywa na stojaku lub uchwycie ściennym.

Jeśli wiesz, że będziesz długo przechowywać gitarę, powinieneś poluzować nieco napięcie strun. Przed schowaniem gitary wystarczy lekko poluzować struny stroikami. Nadal powinny być jednak trochę napięte, więc nie luzuj ich całkowicie!

Pielęgnacja instrumentu

Przede wszystkim graj na swoim instrumencie regularnie! W ostatecznym rozrachunku to jest najważniejsze 🙂 Umyj jednak ręce przed grą. Nasze dłonie są pokryte brudem, tłuszczami i potem, ale nasze gitary nie muszą. W celu konserwacji gitary, mycie rąk przed rozpoczęciem gry może pomóc chronić gitarę przed mikroskopijnym brudem, na który jesteśmy narażeni przez cały dzień.

Czyszczenie

Czyść regularnie swój instrument, a w szczególności wyczyść swoją gitarę przed jej przechowywaniem na dłuższy okres czasu. Kiedy grasz na gitarze, tłuszcz, fragmenty skóry i brud z palców gromadzi się na instrumencie, w szczególności na gryfie. Wpływa to na brzmienie instrumentu. Z czasem struny i metalowe elementy gitary mogą rdzewieć i korodować.

Powinieneś również czyścić i zabezpieczać podstrunnicę specjalnym środkiem dedykowanym przez producenta, aby zapobiec jej wysychaniu. Przecieraj także regularnie pudło rezonansowe / korpus suchą szmatką, ewentualnie wykorzystując środki pielęgnacji zalecane przez danego producenta. Nigdy nie używaj do tego celu wody!

Regulacja

Jeśli chcesz odpowiednio dbać o gitarę i przedłużyć jej żywotność, powinieneś ją również regularnie obserwować i poddawać niezbędnej regulacji. Z biegiem czasu gryf gitary – zwłaszcza nowej – może się lekko wyginać. Dlatego warto wprowadzić drobne poprawki przy wykorzystaniu pręta zainstalowanego wewnątrz gryfu. Jeśli nigdy tego nie robiłeś, zrób to po raz pierwszy pod okiem doświadczonego fachowca – profesjonalnego lutnika!

Wymiana strun

Niezależnie od tego jak często grasz, regularnie wymieniaj struny. Dla każdego owo „regularnie” oznacza coś innego, ale nie dopuszczaj do tego żeby struny były skorodowane (zmiana koloru) lub zabrudzone, tak że zwykłe przetarcie suchą szmatką już nie pomaga. To oczywiste, że zmiana strun w gitarze sprawi, że będzie brzmiała czysto i pełnym pasmem. Struny tracą z czasem jakość dźwięku, a im więcej grasz na gitarze, tym szybciej jakość się pogarsza. Są oczywiście tacy, którzy zmieniają struny rzadziej, ponieważ bardziej im odpowiada brzmienie strun „rozegranych”, niż nowych, ale to już indywidualna sprawa. W każdym razie nawet oni nie dopuszczają do rdzy, ani trwałego brudu na strunach.
Dobrym pomysłem jest wyczyszczenie podstrunnicy przy każdej zmianie strun. Aby to zrobić, zacznij od usunięcia wszystkich strun i delikatnie usuń brud szmatką nasączoną w odpowiedni środek dedykowany przez producenta. Jeśli podstrunnica jest bardzo zabrudzona, a Ty masz już pewne doświadczenie w pielęgnacji instrumentu, możesz użyć szczoteczki do zębów. Rób to jednak umiejętnie, aby nie uszkodzić podstrunnicy. Pytaj w sklepach muzycznych, na pewno podpowiedzą Ci jakich materiałów należy użyć.

Instrumenty muzyczne to dzieła sztuki, dlatego warto wiedzieć o nich więcej i traktować je z należytą troską i szacunkiem. Instrumenty muzyczne pozwalają bowiem realizować marzenia i odkrywać nową pasję. Dają możliwość zrobienia czegoś dla siebie, ale także podarowania innym nowego hobby, które z czasem może stać się prawdziwą pasją. Nauka gry pozwala na ciągły rozwój i pozwala utrzymać nasze ciało i umysł w dobrej formie. Niektórzy twierdzą, że uprawianie muzyki ma właściwości samouzdrawiające, ale nie ma wątpliwości, że bardzo często gra na jakimś instrumencie jest inspiracją dla innych. Nasza baza wiedzy o instrumentach muzycznych stara się przedstawić poszczególne wątki i aspekty obcowania z tymi pięknymi przedmiotami, które często posiadają prawdziwą duszę.

Sprawdź naszą aktualną ofertę nowych gitar!