Jednym z ważnych elementów nauki gry na gitarze jest opanowanie umiejętności jej strojenia. Kwestia ta ma ogromny wpływ na to, jak brzmi instrument. Nawet najlepszy jakościowo sprzęt będzie bezużyteczny, jeśli nie zostanie prawidłowo nastrojony. Proces ten nie jest zbyt skomplikowany, a dodatkowo można się przy nim wspierać różnymi akcesoriami. Nie masz pojęcia, jak się za to zabrać? Przedstawiamy poradnik na temat tego, jak nastroić gitarę!
Jak nastroić gitarę i jak często trzeba to robić?
Podczas nauki gry początkujący adepci muszą dowiedzieć się, jak nastroić gitarę. Przede wszystkim powinni wiedzieć, że każdej z 6-ściu strun standardowej gitary przypisuje się literę alfabetu, w następujący sposób: E (najgrubsza), A, D, G, B, E (najcieńsza). Dzieli się je na basowe (grubsze – E, A, D) oraz wiolinowe (cieńsze – G, B, E). Liczy się je od dołu, od najcieńszych. Dodatkowo można przypisać im odpowiednią cyfrę:
- pierwsza struna: E1
- druga struna: B2
- trzecia struna: G3
- czwarta struna: D4
- piąta struna: A5
- szósta struna: E6
Aby nastroić gitarę, trzeba dostosować naprężenie każdej ze strun do odpowiedniego dźwięku. W tym celu należy ostrożnie manipulować stroikami (kluczami) na główce – odpowiednio je dokręcając podwyższa się ton, a odkręcając obniża. W większości przypadków instrument stroi się do standardowego wzorca EADGBE, ale doświadczeni muzycy stosują też alternatywne warianty, np.: otwarte D, drop D, double drop D czy DADGAD.
Gitarę zazwyczaj stroi się przed każdą grą. Wiele zależy jednak od jakości wykonania samego sprzętu, a także strun (w tym też ich rodzaju, stopnia zużycia itp.). Nie bez znaczenia są też warunki, w których przechowuje się instrument – wilgoć, zmienne temperatury oraz inne szkodliwe czynniki zewnętrzne mogą prowadzić do szybszego rozstrojenia się gitary.
Więcej porad na temat tego, jak prawidłowo obchodzić się ze sprzętem, znajdziesz w naszym artykule: „Jak dbać o gitarę?”.
Jak nastroić gitarę ze słuchu?
Instrumenty strunowe można dostosować bez żadnych dodatkowych akcesoriów, ale jest to bardzo trudne. Jedynie najbardziej doświadczeni muzycy wiedzą, jak nastroić gitarę ze słuchu. W teorii nie jest to skomplikowane zadanie, ale trzeba posiadać bardzo wyczulone ucho i doskonale znać podstawowe dźwięki.
Najpierw powinno się przygotować strunę A (druga od góry), dostrajając ją do odpowiedniego tonu (dźwięk A). Tutaj można ewentualnie wspomóc się kamertonem. Kiedy uzyska się identyczne brzmienie, należy po kolei sugerować się nim przy kolejnych strunach. Cały proces wygląda następująco:
- Dostosuj klucz struny A5, aby uzyskać dźwięk A z kamertonu.
- Naciśnij V próg na strunie E6 i szarpnij. Porównaj brzmienie do dźwięku wzorcowego (A) oraz odpowiednio dostosowuj klucz struny E6.
- Naciśnij V próg na strunie A5 i szarpnij. Porównaj brzmienie z pustą struną D4 oraz dostosuj klucz struny D4.
- Naciśnij V próg na strunie D4 i szarpnij. Porównaj brzmienie z pustą struną G3 oraz dostosuj klucz struny G3.
- Naciśnij IV próg na strunie G3 i szarpnij. Porównaj brzmienie z pustą struną B2 oraz dostosuj klucz struny B2.
- Naciśnij V próg na strunie B2 i szarpnij. Porównaj brzmienie z pustą struną E1 oraz dostosuj klucz struny E1.
- Powtórz całą sekwencję od początku, ponieważ przy regulacji poszczególnych strun zmianie ulega napięcie gryfu, co przekłada się na poziom dźwięku już wcześniej nastrojonych strun.
Dopasowane tony sprawiają, że instrument brzmi jak należy i wszystkie akordy są brzmią harmonijnie. Jeśli tylko wychwyci się jakiekolwiek nieprawidłowości i fałsz, trzeba ponownie nastroić instrument. W przypadku osób początkujących warto trenować tę umiejętność, ale jako że trudno jest ją opanować, lepiej jest zacząć od korzystania ze specjalistycznych pomocy.
Jak nastroić gitarę z pomocą pianina?
Na pewno warto też wiedzieć, jak nastroić gitarę z pomocą pianina lub innego instrumentu. Wtedy stanowi punkt odniesienia, ponieważ pomaga uzyskać dźwięk wzorcowy (przy tym oczywiście samo musi być idealnie nastrojone). Proces wygląda podobnie jak w przypadku strojenia „na słuch”, z tym że ma się dodatkową pomoc przy korekcie pierwszej struny. Cała procedura przebiega w następujący sposób:
- Szarpnij strunę E1, a następnie zagraj nutę E pierwszej oktawy na pianinie (jeśli nie grasz na tym instrumencie, sprawdź schemat – odpowiedni klawisz znajduje się pośrodku klawiatury). Dostosuj klucz.
- Powtórz powyższy krok po kolei dla każdej struny, wciskając odpowiednie klawisze.
W ten sam sposób można wykorzystać także każdy inny instrument klawiszowy, np. fortepian czy keyboard. Proces jest zdecydowanie łatwiejszy, ale nadal może sprawić kłopot początkującym. Nie każdy ma dostęp do innego sprzętu i nie zawsze będzie on nastrojony. Co więcej, metoda ta nadal głównie opiera się na słuchu, a do tego w roztargnieniu można pomylić klawisze czy klucze – trudno zapanować nad dwoma instrumentami.
Jak nastroić gitarę tunerem elektronicznym?
Bardzo wygodnym i prostym sposobem na nastrojenie gitary jest skorzystanie ze specjalnego tunera elektronicznego, który potocznie nazywa się też stroikiem. Na rynku dostępne są rozmaite modele tego urządzenia. Wybierać można od zaawansowanych sprzętów wykorzystywanych w profesjonalnych studiach muzycznych, aż do prostych gadżetów zakładanych na główkę. Jakość wykonania, funkcjonalność oraz dokładność tunerów znajdują oczywiście odzwierciedlenie w cenie. Na początek nie ma sensu inwestować w bardzo drogi model, ale nie powinno się też wybierać zbyt taniego akcesorium – może być niedokładne.
Stroik elektroniczny jest bardzo praktyczny, ponieważ posiada podzespoły, które wyłapują brzmienia. Po zagraniu na strunie daje sygnał, czy tonacja jest odpowiednia albo za wysoka/niska. Najlepsze jakościowo urządzenia same rozpoznają struny, tańsze zaś tylko konkretne dźwięki.
Jak nastroić gitarę z aplikacją mobilną?
Osobom początkującym zwykle zaleca się korzystanie ze specjalnych aplikacji mobilnych do strojenia gitary – opcja ta jest najtańsza (wiele apek jest darmowych), najwygodniejsza i najbardziej intuicyjna. Dużą popularnością cieszy się np. GuitarTuna. Na wyświetlaczu w przejrzysty sposób przedstawia to, która struna jest strojona i jak trzeba ją odpowiednio wyregulować. Mikrofon smartfona czy tabletu jest w stanie dość precyzyjnie wykryć i rozpoznać dźwięk – im lepszy sprzęt, tym będzie dokładniejszy.
Obsługa aplikacji jest bardzo prosta:
- Umieść urządzenie w pobliżu i uruchom apkę.
- Wybierz strunę, klikając ją na ekranie.
- Szarpnij wybraną strunę. Mikrofon rozpozna ton, a następnie wyświetli wykres i odpowiedni komunikat. Jeśli dźwięk jest za niski, wskazówka będzie odchylona w lewo, a także pojawi się ujemna wartość cyfrowa oraz napis „TOO LOW!”. Kiedy zaś dźwięk jest za wysoki, wskazówka będzie odchylona w prawo, wartość cyfrowa będzie dodatnia i pojawi się napis „TOO HIGH!”.
- Dokręcaj i odkręcaj klucz oraz ponawiaj próbę, aż a wskazówka będzie zielona i ustawi się w centrum, bez dodatkowych komunikatów.
W aplikacji można także włączyć tryb AUTO, który automatycznie wykrywa nie tylko dźwięk, ale też rozpoznaje strunę. Dodatkowo z jej pomocą da się nastroić instrument w innych wariantach, odpowiednio dostosowując ustawienia.
Jak nastroić gitarę elektryczną?
W gitarze elektrycznej kluczowym elementem strojenia jest użycie wzmacniacza, który wzmacnia dźwięk i pozwala dokładniej ocenić, czy struna jest nastrojona. Wzmacniacz należy ustawić na czysty kanał, bez efektów, aby sygnał był jak najbardziej klarowny.
Dźwięk gitary elektrycznej jest zbierany przez przystawki, co różni ten proces od gitary akustycznej. Przystawki mogą wpływać na jakość sygnału przekazywanego do stroika, dlatego ważne jest, aby były właściwie ustawione. Po nastrojeniu wszystkich strun dobrze jest sprawdzić intonację, czyli czy dźwięki na wyższych progach, np. na 12 progu, są odpowiednimi oktawami dźwięków strun otwartych. Jeśli nie, konieczna może być regulacja mostka.
Różnice pomiędzy strojeniem gitary elektrycznej a akustycznej wynikają głównie z konstrukcji instrumentu oraz sposobu, w jaki dźwięk jest odbierany. Gitara elektryczna, w przeciwieństwie do akustycznej, nie emituje głośnego dźwięku bez wzmacniacza, co sprawia, że podczas strojenia elektryka wzmacniacz jest niezbędny. Dodatkowo, obecność przystawek w gitarze elektrycznej może wpływać na sygnał dźwiękowy, co nie występuje w gitarze akustycznej, gdzie dźwięk jest generowany bezpośrednio przez wibracje strun rezonujących w pudle rezonansowym. Gitara akustyczna nie potrzebuje wzmacniacza, a proces strojenia opiera się na słuchu lub na stroiku, który odbiera dźwięk bezpośrednio z drgającej struny. W przypadku gitary akustycznej brak jest również potrzeby sprawdzania ustawienia przystawek, co jest konieczne w gitarze elektrycznej.
Problem ze strojeniem gitary – co może być przyczyną?
Czasami próba nastrojenia gitary może nie przynosić oczekiwanego efektu. Jeśli wszystko wykonało się prawidłowo i np. nie pomyliło się strun czy kluczy, trzeba znaleźć przyczynę. Najczęściej problem wynika z tego, że:
- struny są nowe i nie zostały jeszcze „rozciągnięte” – trzeba je wtedy ostrożnie ponaciągać;
- klucze są złej jakości – jeśli stroiki same się odkręcają, najlepiej jest wymienić je na nowe, lepsze;
- gitara jest sprzętem niskiej jakości lub jest uszkodzona – kiedy po nastrojeniu instrument dalej źle brzmi, prawdopodobnie winny jest sam sprzęt. Ewentualnie przyczyną może być też nieprawidłowa technika gry.
W przypadku wątpliwości co do stanu gitary najrozsądniej jest poprosić o radę doświadczonego znajomego, nauczyciela gry albo lutnika.
Jak dbać o nastrojoną gitarę?
Gdy gitara jest już nastrojona, jeśli będzie się odpowiednio o nią dbać, można dłużej utrzymać ją w tym stanie. Wystarczy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, mianowicie warto:
- regularnie zmieniać struny – sfatygowane, stare struny gorzej brzmią i mają problem z utrzymaniem stroju,
- rozciągać struny po wymianie na nowe – kiedy delikatnie ponaciąga się struny, szybciej się ustabilizują,
- przechowywać gitarę w odpowiednich warunkach – instrument powinno się odkładać w bezpieczne miejsce, z dala od wilgoci, wahań temperatury, promieniowania UV, a także dzieci czy zwierząt domowych. Najlepiej jest też od razu zainwestować w specjalny pokrowiec czy futerał.
Stosując się do tych kilku porad można znacznie dłużej cieszyć się dobrym brzmieniem gitary. Przy okazji wydłuży się też żywotność samego instrumentu.
Jak tanio zdobyć gitarę wraz z akcesoriami?
Planując zakup gitary trzeba jeszcze przy okazji zainwestować w niezbędne akcesoria, takie jak np. pokrowiec czy tuner. Dla wielu osób jest to jednak dość duży, a w dodatku ryzykowny wydatek. Bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia trudno jest wybrać odpowiedni instrument. Nie trzeba jednak decydować się na zakup „w ciemno” albo ograniczać się do używanych sprzętów, których stan może pozostawiać wiele do życzenia. Idealnym rozwiązaniem jest wynajem gitary online.
Internetowa wypożyczalnia instrumentów muzycznych Vibe daje możliwość najmu idealnej gitary akustycznej, klasycznej, elektrycznej, basowej itp. wraz z akcesoriami w ramach korzystnego abonamentu. Po upływie czasu wyznaczonego w umowie sprzęt można wymienić, oddać albo dalej z niego korzystać. Kiedy zaś wyjątkowo się spodoba, da się go też wykupić – od razu, za ustaloną kwotę, lub spłacając pozostałe raty.
W razie kłopotu z wyborem sprzętu nasza obsługa chętnie służy pomocą. Zachęcamy również do zapoznania się z naszymi poradnikami, np. „Gitara klasyczna czy gitara akustyczna – sprawdź, co wybrać!” czy „Pierwsza gitara dla nastolatka – sprawdź, jak ją wybrać!”.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą gitar!