Portico 543 Mono Compressor Limiter

Portico 543 Mono Compressor Limiter zapewnia dyskretną, muzycznie brzmiącą kontrolę dynamiki wraz z limiterem typu brick-wall, które rozsławiły legendarny już kompresor/limiter Portico 5043. Urządzenie zamknięte w formacie popularnej serii 500 pozwala w pełni panować nad kompresją/limiterem poprzez tryby feed-forward oraz feedback, Peak i RMS detection wraz z wbudowanym w side-chain filtrem górnoprzepustowym. Będąc kolejnym krokiem milowym w historii konstrukcji Ruperta Neve’a, 543 oferuje połączenie ciepłego brzmienia z różnorodnością zastosowań i precyzją, które to są doceniane przez realizatorów w studiach na całym świecie.

Sekcja kompresora bazuje na dyskretnym torze sygnałowym klasy A, znanym z serii Portico. Posiada indywidualnie regulowane parametry treshold, attack, release, makeup gain, ratio, side chain HPF, tryby Feed-Forward/Feed-back oraz detekcję sygnału Peak/RMS. Przy wyłączonej kompresji układ może działać jako wysokiej klasy, symetryzowany transformatorowo wzmacniacz liniowy. Dwa 5051 mogą być połączone do pracy w trybie stereo.
Jak działa kompresor

Za kontrolę poziomu sygnału odpowiada VCA (Voltage Controlled Amplifier, czyli wzmacniacz sterowany napięciem). Istnieje wiele rodzajów kontroli napięcia., niektóre używają lamp, niektóre to dyskretne lub zintegrowane układy tranzystorowe. Inne to układy z natury nieliniowe, z których każdy charakteryzuje się specyficznym zachowaniem, a przez to ich brzmienie ma swój unikalny charakter. Model 543 używa bardzo dokładnych, niskoszumowych VCA o niskich zniekształceniach, które same w sobie nie posiadają charakteru brzmieniowego.

Część sygnału poddana jest prostowaniu i oczyszczeniu, by zapewnić odpowiednie napięcie kontrolujące VCA, który to musi umieć reagować bardzo szybko oraz odznaczać się jak najmniejszymi zniekształceniami. Jeżeli reakcja jest zbyt szybka, poziomu sygnału będą zależeć całkowicie od niskich częstotliwości. Jeśli natomiast reakcja jest zbyt wolna, część sygnału zdąży przedostać się niezmieniona i kilka pierwszych cykli nie zostanie skompresowanych. Szybkość i precyzja reakcji, znana jako parametr „attack” oraz czas pozostawania sygnału pod wpływem kompresji (parametr „release” lub „recovery”) mają duży wpływ na brzmienie kompresora.

Feed-Forward czy Feed-Back?

Moduł 543 posiada opcję przełączania pomiędzy trybami feed-forward i feed-back. Jeżeli napięcie sterujące VCA pochodzi z wyjścia 543 (czyli po VCA), nie może ono natychmiastowo wpływać na VCA, ponieważ napięcie to zostało zmodyfikowane przez VCA oraz inne układy, przez które przeszło. Taki tryb znany jest jako kompresor feed-back. Cechy kompresji są inne – tzw. „overshoot”, czyli niezmieniony przepływ sygnału jest większy, inaczej wyglądają też krzywe parametrów „attack” i „recovery”.

W większości wczesnych urządzeń autorstwa Ruperta Neve’a za kontrolę dynamiki odpowiadała detekcja feed-back, bazująca na napięciu z wyjścia urządzenia. Jednak natura kompresorów typu feed-back ogranicza szybkość zadziałania układu kompresji. By zapewnić szybsze, technicznie precyzyjniejsze działanie kompresora, w nowszych konstrukcjach Ruperta Neve’a wprowadzono również tryb feed-forward. Dzięki przełącznikowi FF/FB mamy możliwość korzystania zarówno z kompresji klasycznej, jak i nowoczesnej.

RMS czy Peak?

Jedną z unikalnych funkcji modelu 543 są tryby detekcji Peak i RMS. Rozwiązanie to znane jest też z modelu Portico II Chanell. Przełącznik ten umożliwia VCA reakcję na średni poziom sygnału RMS (Root Mean Square) lub poziom szczytowy (Peak). Jeśli chodzi o postrzeganie głośności, układy detekcji RMS przypominają w działaniu ludzkie ucho. Z kolei układy typu Peak reagują bezpośrednio na napięcie generowane przez sygnał, co jest przydatne przy zapobieganiu clippingowi oraz maksymalizowaniu poziomów. W przypadku modelu 543, tryb Peak to kombinacja obu powyższych metod, która łączy ich zalety i jednocześnie eliminuje wady.

Ratio i Threshold

Powyżej progu zadziałania Threshold sygnał zostaje zredukowany w stopniu regulowanym od 1:1 (brak redukcji) do ponad 40:1, co jest bardzo znaczną redukcją, odpowiadającą tej znanej z limiterów. Parametr „Ratio” określa się czasem jako „slope” (ang. nachylenie), co widać na wykresach przedstawiających sygnał na wejściu i wyjściu.

Ratio i Threshold są ze sobą ściśle powiązane. Jeśli Ratio wynosi 40:1, a Threshold ustawimy na poziomie 0 dBu, to przy podaniu na wejście sygnału o wartości + 40 dBu (co się rzadko zdarza), sygnał wyjściowy wyniesie zaledwie + 1 dBu. Tak wysokie wartości parametru Ratio ustawia się zwykle powyżej 0 dBu, np. przy + 14 dBu, kiedy trzeba tak ograniczyć sygnał, by nie przesterował wejścia cyfrowego recordera. Analogicznie, jeśli Ratio wynosi 5:1, sygnał przekraczający Threshold o 10 dB wzrośnie na wyjściu tylko o 2 dB.

Parametr Threshold obejmuje wartości od -30 dBu do +22 dBu. Kiedy Threshold jest ustawiony nisko, a Ratio jest dosyć wysokie, redukcja sygnału będzie znaczna, więc konieczne okazać się może podniesienie sygnału wyjściowego parametrem Gain.

Czas ataku

Parametr Attack określa czas, w jakim urządzenie zaczyna kompresować sygnał. Długi czas ataku umożliwia krótkotrwałym szczytom przemknięcie przez urządzenie bez kompresji. Może to spowodować przesterowanie układów cyfrowych. Bardzo krótkie czasy ataku brzmią nienaturalnie, bo poprzez nadmierną redukcję transjentów pozbawiają dźwięk życia. Niektóre transjenty są bardzo krótkie i mają znikomy wpływ na jakość dźwięku. Ustawienie długiego ataku często sprawia, że nie następuje żadna redukcja, bo transjent wybrzmiał, zanim kompresor zdążył zadziałać. Nawet najszybsze kompresory potrzebują nieco czasu, by zadziałać, co oznacza, że zawsze występować będzie tzw. „overshoot”, czyli przepuszczanie pewnej części sygnału bez kompresji. Niewielki „overshoot” jest muzycznie jak najbardziej pożądany, choć oczywiście od tej regułysą wyjątki.

Prawidłowe ustawienie parametrów Attack i Release to sekret skutecznego posługiwania się kompresorem. Jeżeli zrozumieliśmy zasadę działania, kompresor-limiter taki jak 543 stanie się potężnym narzędziem kontroli dynamiki nagrania.

Release/Recovery

Wcześniejsze rozdziały wyjaśniają, jak kompresor 543 radzi sobie z sygnałami o stałej amplitudzie. Realny materiał dźwiękowy ma jednak stale zmienny poziom. Sposób, w jaki kompresor pracuje podczas obróbki rzeczywistego materiału dźwiękowego, zależy od wielkości i czasu trwania szczytów. Jeżeli czas działania Release Time jest bardzo krótki, kompresja zadziała przez krótki czas, ale poziom sygnału równie szybko powróci do normy. Skutkuje to nienaturalnie brzmiącymi wahaniami głośności dźwięku, co określa się jako tzw. pompowanie (ang. pumping). Poziom sygnału będzie również podążał za kształtem wykresu sygnału w dolnym paśmie. Parametr Release Time powinien więc być ustawiony odpowiednio długi, by zachować właściwe proporcje pomiędzy np. poszczególnymi dźwiękami basu lub śpiewanymi sylabami.

NAJWAŻNIEJSZE CECHY:

Potencjometr Threshold, który określa moment zadziałania kompresji od -30dB do +20dB.
Potencjometr Ratio umożliwiający ustawienie wychylenia krzywej kompresora w przedziale od 1:1 do limitu (np. 40:1)
Potencjometr Attack Time określający czas opóźnienia przed kompresją w zakresie od 20ms do 75 ms
Potencjometr Release Time określający czas powrotu poziomu wzmocnienia do wartości „0” pod dodaniu kompresji
Przycisk In aktywujący kompresor
Potencjometr Make-Up Gain wyrównujący poziom wzmocnienia sygnału po kompresji
Przycisk SC/HPF aktywujący filtr górnoprzepustowy w paśmie 250Hz do sygnału VCA sidechain
Mierniki Level i Gain Reduction obrazujące poziom głośności i wzmocnienia
Przycisk FF/FB zmieniający VCA z Feed-forward do Feed-back
Przycisk RMS/Peak zmieniajacy VCA z RMS do Peak & RMS Hybrid
Przełącznik link aktywujący szynę buss
SPECYFIKACJA TECHNICZNA:

Zakres Ratio – od 1.1:1 do limitu (40:1)
Zakres parametru Attack: od 20mS do 75mS
Zakres parametru Release: od 100mS do 2.5 sekund
FF/FB: kontrola Feed-Forward lub Feed-Back VCA
Maks. poziom wyjściowy: (transformator zbalansowany i typu 'floating’) od 20 Hz do 40kHz wynosi +23dBu
THD: @ 1kHz, +20 dBu poziomu wyjściowego, bez obciążenia – główne wyjście, kompresor dezaktywowany = lepsze niż 0.0006%; kompresor aktywowany = lepsze niż 0.02%
Szumy: Mierzone na głównym wyjściu, nieważone, 22Hz-22kHz, obciążenie 40 Ohm, z potencjometrem Gain w pozycji środkowej, kompresor dezaktywowany = lepsze niż 103dBu; kompresor aktywowany = lepsze niż 92dBu
Odpowiedź częstotliwościowa: wyjście główne, z potencjometrem Gain w pozycji środkowej @ 18 Hz, +/- .1dB; @ 150 kHz -3 dB
Crosstalk: mierzony od kanału do kanału = lepszy niż 90 dB @ 15kHz
Mierniki: pomiar poziomu głośności oraz redukcji paramteru Gain