Gitara Fender Telecaster

Leo Fender i jego pracownicy nie zdawali sobie sprawy z tego, że tworząc eksperymentalną odmianę gitary na zawsze zmienią branżę muzyczną. Ich wynalazek przyczynił się do ogromnej rewolucji, która zainspirowała producentów, a także artystów z całego świata. Przybliżamy historię Telecastera, czyli jednej z najsłynniejszych gitar elektrycznych!

Geneza powstania gitary Fender Telecaster

W 1949 Leo Fender podjął próbę stworzenia komercyjnej gitary elektrycznej z litym korpusem o nazwie Esquire (ang. giermek). W następnym roku wypuścił na rynek jej udoskonalony wariant, Broadcaster (ang. prezenter). Jesienią 1950 r. musiał jednak go przemianować, bowiem nazwa ta była już zastrzeżona przez firmę Gretsch (produkowała zestaw perkusyjny Broadcaster). W ten właśnie sposób powstał Telecaster.

Sprzęt Fendera szybko zdobył zainteresowanie małych, młodych zespołów. Firma nie należała do nudnego, starego świata wysokiej klasy instrumentów – oferowane produkty były nowoczesne, wytrzymałe, a do tego stosunkowo niedrogie. Zyskały ogromną popularność wśród gitarzystów rock’n’rollowych, ale też tych grających R&B czy country.

W lipcu 1957 roku Dale Hawkins wypuścił utwór „Suzie Q” – był prawdopodobnie pierwszym hitem nagranym z wykorzystaniem Telecastera, który znalazł się na liście Top 40 amerykańskich przebojów.

W latach 50. Telecaster stał się niezbędnym instrumentem sesyjnym w studiach nagraniowych, z czasem dołączając także do wyposażenia muzycznych weteranów. Początkowo nie zmieniano jego budowy w żaden znaczny sposób, ale wprowadzono kilka poprawek oraz eksperymentowano z wyglądem instrumentu. Pierwszą znaczącą modyfikacją było wprowadzenie modelu Custom Telecaster z oprawionym korpusem i palisandrową podstrunnicą w 1959 r.

Ugruntowanie pozycji

W pierwszej dekadzie istnienia Telecaster ugruntował swoją pozycję na rynku. Niestety, czas ten był trudny dla rock’n’rolla w USA, ze względu na problemy z największymi gwiazdami gatunku (m.in. Presley służył w wojsku, Jerry Lee Lewis, Chuck Berry i Alan Freed zmagali się ze skandalami i problemami prawnymi, Buddy Holly zginął w katastrofie lotniczej, a Eddie Cochran zginął w wypadku samochodowym). Lukę wypełnili muzycy, którzy raczej nie bazowali na brzmieniu gitar elektrycznych.

Prawdziwy rozkwit rock’n’rolla nastąpił w latach 60. w Wielkiej Brytanii. Młode, gniewne zespoły chętnie korzystały z gitar Fendera, w tym także ze Stratocastera (1954) i Jazzmastera (1958). Ogromny sukces Beatlesów sprawił, że muzyka rockowa opanowała cały świat.

Instrumenty Fendera znajdowały kolejnych miłośników. Były wykorzystywane także np. przez zespół Who, który znany był z niszczenia gitar na koniec koncertu – używane wcześniej gitary Rickenbackera były zbyt drogie, dlatego gitarzysta Pete Townshend przerzucił się na Telecastery, dalej promując ten model.

W 1967 r. wprowadzono kilka zmian w budowie instrumentu. W tym czasie pojawił się na wielu słynnych albumach. Gitara odegrała ważną rolę przy nagrywaniu debiutanckiego albumu zespołu Led Zeppelin w 1968 r. W tym samym roku wypuszczono na rynek specjalną, „odchudzoną” odmianę, czyli Thinline Telecaster. W kolejnych latach do zwiększania popularności instrumentu w dużej mierze przyczynił się także rozwój kariery Roya Buchanana.

Kolejne wersje gitary

Po czasie wprowadzono również kolejną wersję gitary, z pierwszymi w historii przetwornikami humbuckerowymi. Zaczęto coraz więcej eksperymentować z budową, uwzględniając zmiany, które gitarzyści wykonywali na własną rękę. Ulepszony model Telecaster Custom wypuszczono na rynek w 1972 r. Rok później do oferty dodano także model Telecaster Deluxe, który był wyposażony w dwa przetworniki humbuckerowe, główkę w stylu Stratocaster oraz mostek hardtail lub tremolo do wyboru.

W latach 70. sama gitara niewiele się zmieniła, w przeciwieństwie do muzyki. Mimo to nadal była chętnie wykorzystywana.

W latach 80. Telecaster znów zaczął się cieszyć dużym powodzeniem wśród doświadczonych profesjonalistów oraz kreatywnych nowicjuszy. Ożywiony brytyjski rock i pop opanował listy przebojów, a takie zespoły jak Led Zeppelin, Yes i Pink Floyd przekształciły się w Police, The Clash i The Pretenders.

W tym czasie niestety firma zmagała się z pewnymi problemami, będącymi następstwami rażących zaniedbań. Jakość instrumentów zaczęła spadać, a wraz z nią przychody. Chociaż Telecaster wyglądał podobnie do modeli z lat 50. czy 60., ale im nie dorównywał. Wtedy rozpowszechniło się przekonanie, że jeśli chce się mieć naprawdę dobry instrument Fendera, lepiej znaleźć stary, dobrze zachowany model.

Rozwiązanie problemów

Rozwiązaniem tej sytuacji miało być zatrudnienie byłych dyrektorów Yamahy, Williama „Billa” Schultza oraz Dana Smitha na stanowiska prezesa Fendera i dyrektora ds. marketingu gitar elektrycznych. Przywrócili pierwotny kształt korpusu, a także przenieśli część produkcji do Japonii. W ten sposób w 1982 r. powstała seria Vintage Reissue, która obejmowała wierny historycznie model Telecaster z 1952 r. Modele wytwarzane w Japonii prowadzono później na rynek pod szyldem Squier.

W 1984 r. Fender został kupiony przez Schulza i grupę inwestorów, co zakończyło 20 lat niesławnych rządów CBS. Chociaż wtedy produkcja odbywała się w Japonii, w USA założono nową siedzibę główną, a później uruchomiono fabrykę w Kalifornii. Skupiono się na jakości, zaczynając od reedycji starych, kultowych modeli. W ten sposób powstała seria American Standard Telecaster z 1988 r., wzbogacona o 22 progi, solidniej brzmiący przetwornik oraz mostek z sześcioma siodełkami.

W międzyczasie w 1987 r. powstał sklep Fender Custom Shop, w którym artyści z całego świata zamawiali unikalne instrumenty, będące często małymi dziełami sztuki.

Wskrzeszenie firmy

Po wskrzeszeniu firmy w latach 80. Telecaster znów zaczął królować na scenach i płytach. We wczesnych latach 90. instrument przyciągnął wielu gitarzystów grunge’owych, a w Wielkiej Brytanii przypadł do gustu gitarzystom britpopowym, np. Grahamowi Coxonowi z Blur czy Jonny’emu Greenwoodowi z Radiohead. W pierwszej dekadzie XXI wieku Telecaster pojawiał się właściwie we wszystkich gatunkach, od country, przez metal, aż po alternatywny alt-indie rock.

W 2000 roku z okazji zbliżającej się 50. rocznicy powstania Telecastera wprowadzono na rynek limitowaną serię 50 modeli Leo Fender Broadcaster, na których zamiast standardowego logo umieszczono podpis Leo Fendera na główce. Następnie, w tym samym roku wprowadzono także amerykański Nashville B-Bender Telecaster.

Fender na przestrzeni lat wypuścił na rynek ogrom różnych wariantów Telecastera z kilku przedziałów cenowych, od autentycznie tradycyjnych, po wyraźnie zmodyfikowane. Jednymi z najpopularniejszych i najciekawszych były m.in. Classic Player (2006), Road Worn (2009) i American Special (2010).

Telecaster odegrał niezwykle ważną rolę w kształtowaniu współczesnej muzyki popularnej. Stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych instrumentów na świecie, a także przyczynił się do powstania wielu ponadczasowych hitów. Nadal jest powszechnie wykorzystywany oraz ma wielu wiernych fanów zarówno wśród amatorów, jak i profesjonalistów.

Ciekawi Cię ten temat? Sprawdź też nasz artykuł: „Gitara elektryczna – historia”.

Gitara Fender Telecaster – specyfika

Chociaż pierwsze gitary elektryczne Fender Telecaster powstały już właściwie w latach 20. i 30. XX wieku, Leo Fender i jego pracowniczy stworzyli pierwszą masowo produkowaną gitarę elektryczną z litym korpusem z prawdziwego zdarzenia.

Model był innowacyjny, ale korzystał już z wielu sprawdzonych wcześniej rozwiązań, m.in. z hawajskich gitar stalowych, jak np. chromowane pokrętła, tunery Kluson czy łączenie mostka i przetwornika mostkowego w jeden element. Takie pomysły, jak struny przeciągnięte prosto nad nakrętką i klucze znajdujące się po jednej stronie główki Fender z kolei zapożyczył z XIX-wiecznych istryjskich gitar ludowych i wiedeńskich gitar Staufer.

Prosta naprawa

Gitarę Fender Telecaster bardzo łatwo dało się naprawić – jeśli klonowy gryf pękł lub się zużył, wystarczyło przykręcić nowy. Do tego instrument posiadał prosty, czarny pickguard mocowany śrubkami. Ciekawiej było w kwestii osprzętu. Układ był prosty (dwa pokrętła i trójpozycyjny przełącznik), ale ich połączona funkcja była już bardziej skomplikowana. Przednie pokrętło kontrolowało główną głośność, ale tylne nie zawsze było głównym pokrętłem tonów. W 1951 roku przełącznik selektora w tylnej pozycji zapewniał działanie obu przetworników, a tylne pokrętło pełniło funkcję regulacji mieszania, która dostosowywała ilość dźwięku przetwornika gryfu, zmieszanego z dźwiękiem przetwornika mostka.

Przełącznik w pozycji środkowej zapewniał przetwornikowi gryfu naturalne, łagodne brzmienie, a przełącznik w pozycji przedniej zapewniał tylko dodatkową pojemność, wytwarzając bardziej basowe brzmienie. Tylne pokrętło nie miało wpływu na żadne z tych ustawień. Układ sterowania uproszczono w 1952 r., tworząc konwencjonalny osprzęt Telecastera.

Instrument pod względem dźwięku był niezwykle wszechstronny. W przeciwieństwie do swoich poprzedników, miał jasne, czyste, wręcz „ostre” brzmienie, z przeszywającymi wysokimi tonami i wyrazistym, grubym środkiem oraz basem.

Obecnie budowa Telecastera właściwie tylko w niewielkim stopniu różni się od pierwszych egzemplarzy z 1951 r. Prosta, wydajna, niezawodna gitara „robocza” zaskarbiła sobie swoimi cechami serca muzyków kilku pokoleń, dlatego konstrukcja była jedynie nieznacznie unowocześniana – po co poprawiać coś, co tak świetnie się sprawdza.

Zobacz także wpis: „Porównanie Stratocaster – Telecaster – sprawdź!”.

Słynni gitarzyści grający na Telecasterze

• Buck Owens
• Steve Cropper
• Eric Clapton
• Jimmy Page
• Roy Watkins
• Bill Carson
• Waylon Jennings
• James Burton
• Muddy Waters
• B. King
• Clarence “Gatemouth” Brown
• Roy Buchanan
• Syd Barrett (Pink Floyd)
• Clarence White (the Byrds)
• Marty Stuart
• Albert Lee
• Keith Richards
• George Harrison
• Joe Strummer
• Andy Summers (the Police)
• Steve Howe (Yes)
• Chrissie Hynde (Pretenders)
• Graham Coxon (Blur)
• Jonny Greenwood (Radiohead)

Wynajem gitary Fender Telecaster online – jak to działa i dlaczego warto?

Marzysz o własnym Telecasterze, ale jest trochę za drogi? Zanim go kupisz chcesz go dobrze przetestować i porównać z innymi modelami? A może masz zaplanowanych kilka występów i chcesz tymczasowo wymienić swój sprzęt na bardziej efektowny model? We wszystkich tych przypadkach możesz skorzystać z opłacalnego rozwiązania – wynajmu online.

Wypożyczalnia Vibe.pl posiada szeroką ofertę gitar elektrycznych marki Fender. W katalogu można znaleźć wiele odmian Telecastera. Możliwość korzystania z takiego instrumentu wiąże się jedynie z niewysoką opłatą miesięczną. Po upływie minimalnego okresu najmu w każdej chwili można wymienić lub oddać sprzęt. W dowolnym momencie trwania wypożyczenia dostępna jest opcja wykupu, za ustaloną cenę (wyliczoną dla każdego miesiąca).

Wszystkie formalności załatwia się zdalnie. Instrument jest dostarczany pod wskazany adres kurierem, ale można też odebrać go z partnerskiego sklepu muzycznego.

Zapraszamy do sprawdzenia naszej oferty gitar elektrycznych i produktów marki Fender, wśród których dostępnych jest wiele odmian Telecastera!