Najstarsze instrumenty muzyczne

Według odkryć archeologów instrumenty muzyczne towarzyszą ludziom już od samego początku ich istnienia. Dawniej były głównie wykorzystywane do m.in. odstraszania zwierząt, komunikacji i urozmaicania rytuałów. Na przestrzeni wieków ewoluowały wraz z rozwojem technologii, stając się także źródłem rozrywki. W tym wpisie przybliżamy, jak wyglądały najstarsze instrumenty muzyczne!

Historia instrumentów muzycznych

Istnieje wiele teorii na temat tego, jak wyglądały początki muzyki. Za najważniejsze (i najbardziej prawdopodobne uznaje się m.in.:

• teorię Herdera – muzyka miała powstać jako próba imitacji ludzkiej mowy,
• teorię Darwina – ludzie próbowali imitować głosy zwierząt, m.in. ptaków,
• teorię Sachsa – początkiem muzyki było motoryczne odkrywanie dźwięków poprzez tupanie, klaskanie lub uderzanie, na podstawie czego zaczęto tworzyć pierwsze instrumenty w formie kijków, tykw, płytek i grzechotek.

Od zarania dziejów człowiek eksperymentował z dźwiękiem. Gdy tylko odkrył, że pewne przedmioty po odpowiedniej modyfikacji mogą wydawać odgłosy, zaczął korzystać z tej właściwości. Na początku do wykonania instrumentów wykorzystywano ogólnodostępne materiały pochodzenia roślinnego (m.in. drewno, tykwy, kora, muszle) oraz zwierzęcego (kości, rogi, jelita). Najpierw takie przyrządy miały bardzo pragmatyczne zastosowanie. Z ich użyciem m.in. komunikowano się na odległość (np. ogłaszano powodzenie w polowaniu czy wzywano pomoc), odstraszano drapieżniki (głośne dźwięki płoszyły zwierzęta) oraz wabiono ptaki. Kiedy pierwsi muzycy zaczęli łączyć ze sobą różne dźwięki, sprawili, że instrumenty zaczęły być wykorzystywane do innych celów. Muzyka zaczęła stanowić ważne tło dla rozmaitych rytuałów, a także ubarwiała życie codzienne. Towarzyszyła także rozwojowi wierzeń, jako istotny element różnych obrządków. Później zaczęto też traktować ją jako przyjemność i rozrywkę.

Nadawanie rytmu

Według badaczy, w czasach prehistorycznych instrumenty głównie służyły do nadawania rytmu. Wydawane przez nie dźwięki nie układały się w żadne uporządkowane melodie. Wiele wskazuje na to, pierwszymi instrumentami były przede wszystkim piszczałki, grzechotki, muszle, bębny oraz tzw. łuki muzyczne. Z czasem były one udoskonalane, tak by mogły być głośniejsze, bardziej poręczne, a także estetyczniejsze. Przełomem prawdopodobnie było stworzenie właśnie tego ostatniego instrumentu, który został zainspirowany łukiem wykorzystywanym na polowaniach. Zauważono, że drgająca cięciwa wydaje specyficzny dźwięk i że różni się on w zależności od tego, jak się za nią szarpnie. Łuki muzyczne są nadal wykorzystywane przez rdzenne ludy w niektórych regionach Afryki czy Ameryki Południowej. Na podstawie tego wynalazku z czasem powstała pierwsza harfa. Można więc uznać, że stanowi przodka dla instrumentów strunowych szarpanych.

Starożytność i średniowiecze

W czasach starożytnych intensywnie rozwijano znane dotychczas rozwiązania, tworząc kolejne odmiany piszczałek i fletów, ale też rozmaitych instrumentów strunowych. Z czasem pojawiły się liry, a później kitary i lutnie. Nowe wynalazki miały ogromny wpływ na muzykę i na odwrót – popularyzacja pewnych melodii sprawiała, że pracowano nad rozwijaniem wykorzystywanych sprzętów, by np. były głośniejsze. W średniowieczu dalej udoskonalano instrumenty dęte i strunowe. Pojawiły się też pierwsze modele, które można uznać za przodków skrzypiec czy gitar. W tym czasie korzystano już z m.in. lutni, harfy i liry korbowej, a także organów, różnych rodzajów fletów, dud, rogów, bębnów, kołatek oraz trójkątów. Złotym okresem dla muzyki był renesans. W tym czasie dopracowano i wynaleziono wiele instrumentów, z których wiele jest wykorzystywanych do dziś (oczywiście w zmienionej formie). W tym czasie pojawiły się klawesyny, a także klawikordy, które później zostały przekształcone w fortepian. Na przestrzeni kolejnych wieków muzyka stała się już nieodłącznym elementem codziennego życia. Kiedy zaczęła stawać coraz bardziej żywa, energiczna i dynamiczna, wynalazcy przygotowywali pierwsze trąbki, saksofony i inne instrumenty dęte blaszane. Kolejną rewolucją było wynalezienie elektryczności. Jej niesamowitą moc wykorzystano także w muzyce, tworząc z czasem gitary elektryczne, a później keyboardy i szereg innych instrumentów. Po dziś dzień muzycy we współpracy z inżynierami i wynalazcami pracują nad udoskonalaniem sprzętu. Interesuje Cię pochodzenie instrumentów? Sprawdź nasz artykuł na temat jednego z najważniejszych wynalazków w dziejach współczesnej muzyki: „Gitara elektryczna – historia”.

Najstarszy instrument muzyczny na świecie

Za najstarszy odnaleziony instrument na świecie uznaje się flet odkryty na terenie Niemiec, który według naukowców powstał 35 tysięcy lat temu. Został znaleziony w jaskini Hohle Fels, w pobliżu miasta Ulm, na terenie Jury Szwabskiej. Jest o ponad 5 tys. lat starszy od poprzednich rekordowych odkryć z Francji i Austrii. Flet jest wykonany z kości skrzydła sępa. Ma ok. 20 cm długości i centymetr średnicy. Wydrążono w nim 6 otworów, a jeden z jego końców przycięto w rozwidlenie w kształcie litery V (prawdopodobnie był to ustnik). Zachował się w świetnym stanie. Razem z nim znaleziono jeszcze 2 niewielkie fragmenty kościanych fletów. Po wnikliwej analizie ustalono, że prawdopodobnie składano je z połówek, które były odpowiednio przycinane, polerowane, a następnie sklejane. W tym samym miejscu znaleziono wcześniej rozmaite figurki i malowidła naścienne, co wskazuje na to, że dla tej społeczności sztuka odgrywała bardzo ważną rolę. Naukowcy mają teorię, że w jaskini żyła społeczność zbieracko-myśliwska z epoki kamienia, która polowała na konie i renifery, a także zbierała owoce i jagody. Archeologowie po konsultacji ze specjalistami dowiedzieli się, że flet pozwalał wydobyć podobny zakres dźwięków, co instrumenty wykorzystywane współcześnie. Najprawdopodobniej grano na nim w ten sposób, że trzymało się go pionowo i dmuchało się bezpośrednio do środka, przez końcówkę z rozwidleniem. Naukowcom udało się także zasymulować jego brzmienie. Okazało się, że prawdopodobnie przypominało wysokie dźwięki wydawane przez ptaki. Wygląda więc na to, że instrument był wykorzystywany do wabienia ptactwa podczas polowania, ewentualnie komunikowania się ze sobą w sposób, który nie płoszyłby zwierzyny.

Przodkowie współczesnych instrumentów muzycznych

Wszystkie znane dzisiaj instrumenty muzyczne powstały na bazie bardziej lub mniej dawnych wynalazków. Ewoluowały na przestrzeni wieków, by osiągnąć obecną formę. Warto wiedzieć, jakie są ich dawne odpowiedniki czy pierwowzory. Jednymi z najciekawszych przodków są:

• monochord (ok. VI w. p.n.e.) – prosty instrument strunowy z jedną struną;
• sistrum (starożytność) – instrument używany w starożytnym Egipcie, zaliczany do grupy idiofonów uderzanych, uznawany za jeden z pierwszych instrumentów perkusyjnych;
• lira (starożytność) – instrument strunowy z kilkoma strunami, wynaleziony w Grecji;
• kithara (starożytność) – udoskonalona lira, instrument strunowy, przodkini gitary;
• oud (starożytność) – instrument strunowy podobny do lutni, wynaleziony na Bliskim Wschodzie;
• barbitos (starożytność) – instrument strunowy, przyczynił się do rozwoju gitary;
• sheng (starożytność) – instrument dęty z Chin zbudowany z kilkunastu piszczałek trzcinowych, przodek harmonii ustnej;
• dulcimer (średniowiecze) – instrument strunowy z rodziny chordofonów, z 3-4 strunami;
• klawesyn (XIV-XVIII w.) – instrument klawiszowy, poprzednik fortepianu;
• Viola da Gamba (XVI-XVIII w.) – instrument smyczkowy, przodek współczesnej wiolonczeli;
• harpsichord (XV w.) – instrument klawiszowy, z którego ewoluował fortepian;
• sackbut (XV w.) – instrument dęty blaszany, przodek puzonu;
• blockflöte (XVI w.) – instrument dęty drewniany, z którego wywodzi się flet prosty;
• rauschpfeife (XVI-XVII w.) – instrument dęty drewniany, używany w muzyce renesansowej;
• clavichord (XIV-XVIII w.) – instrument klawiszowy, blisko spokrewniony z klawesynem i fortepianem.

Jak tanio zdobyć instrumenty muzyczne do nauki?

Chcesz zacząć naukę gry na jakimś instrumencie, ale masz ograniczony budżet? Jeśli nie posiadasz potrzebnych środków albo póki co nie chcesz zbyt dużo wydawać na to nowe zainteresowanie, zawsze możesz skorzystać z wygodnego, szybkiego i taniego rozwiązania. Zdecyduj się na wynajem! Vibe.pl jest serwisem internetowym, który działa jak wypożyczalnia online. W naszej ofercie dostępne są różnorodne sprzęty, w tym także szeroki wybór markowych instrumentów muzycznych. Wybierz interesujący Cię produkt i wynajmij go na określony czas. Możesz z niego korzystać do woli, płacąc jedynie niewysoki miesięczny abonament. Wypełnij formularz, by załatwić formalności. Sprzęt zostanie wysłany kurierem pod wskazany przez Ciebie adres albo przygotowany do odbioru w partnerskim sklepie muzycznym. Kiedy minie już minimalny okres najmu, możesz dalej wynajmować instrument, ale też oddać go lub wymienić na inny. Kiedy zaś wyjątkowo Ci się spodoba, dostępna jest opcja wykupu. Wystarczy, że wpłacisz z góry ustaloną kwotę albo będziesz dalej uiszczać abonament, aż do momentu spłaty całej wartości. Zapraszamy do zapoznania się z naszą pełną ofertą m.in. gitar, instrumentów klawiszowych, instrumentów dętych i instrumentów smyczkowych!