Ważnym elementem nauki gry na instrumencie jest dokładne zapoznanie się z jego budową. Dzięki temu nie tylko bardziej świadomie pracuje się ze sprzętem, ale też po prostu łatwiej jest wykonywać polecenia nauczyciela czy też ćwiczenia z podręczników, tutoriali na YouTube itp. Twoim nowym hobby stała się gitara akustyczna? Opisujemy, jak jest zbudowana!

Budowa gitary akustycznej

Podczas gry na gitarze akustycznej warto wiedzieć, do czego służy każdy z jej elementów. W ten sposób można szybciej osiągać postępy w nauce, a także zyskuje się wiedzę, która przyda się przy wyborze sprzętu dla siebie czy też jego pielęgnowaniu i konserwacji. Krótko omawiamy wszystkie najważniejsze części tego instrumentu.

Główka (headstock)

Górna część gitary akustycznej, do której przymocowane są kołki stroikowe wraz z mechanizmem stroikowym i siodełkiem.

Główka gitarowa

Element ten odrywa ogromną rolę podczas strojenia instrumentu. Może być prosty lub ustawiony pod kątem. W zależności od projektu może mieć też różny kształt, dzięki czemu pełni przy okazji funkcję dekoracyjną.

Stroiki / kluczyki (turning pegs / tuning keys / machine heads)

Niewielkie elementy składające się z kołeczka, dziurki i pokrętełka. Obracają kabestan, co pozwala nawinąć strunę za pomocą zębnika i przekładni ślimakowej, zwiększając lub zmniejszając naprężenie.

Stroiki

Kiedy obraca się je go do góry, napina się struny i podnosi ton, kiedy zaś przekręca w dół – rozluźnia się je i obniża ton.

Kabestan (capstan / string post)

Kabestany to cylindry z otworem w środku, przez który wkładana jest struna.

Gryf (neck)

Długi element łączący główkę z pudłem rezonansowym. Wystaje z głównego korpusu gitary.

Znajduje się na nim podstrunnica, progi i pręt kratownicy (który stabilizuje przednią krzywiznę lub „odciążenie” gryfu, zapobiegając wyginaniu się przez napięcie strun). Może mieć różny kształt. Jego sztywność wskazuje na jakość wykonania.

Podstrunnica (fretboard / fingerboard)

Na przedzie gryfu umieszczona jest laminowana podstrunnica, czyli jeden z najważniejszych elementów gitary akustycznej. Nad nią rozciągnięte są struny. Przez to ma ogromny wpływ na brzmienie, a także komfort i styl gry.

Podstrunnica

Zwykle wykonuje się ją z innego drewna niż sam gryf czy pudło rezonansowe. Często wykorzystuje się heban, klon i palisander.

Progi (frets)

Metalowe, wystające elementy na podstrunnicy. Dzielą gryf gitary na interwały, z których każdy reprezentuje jeden półton oktawy.

Progi

Numeruje się je kolejno od główki do pudła rezonansowego. Dociśnięcie struny do progu „skraca” ją, zmieniając nutę i ułatwiając uzyskanie odpowiedniego dźwięku.

Siodełko (nut)

Tak zwany próg zerowy, na którym opierają się struny.

Siodełko

Odpowiada za to, na jakiej wysokości struny znajdują się nad gryfem.

Markery / znaczniki (position markers)

Na niektórych gitarach umieszcza się specjalne kropki (lub inne znaki), które stanowią wizualną pomoc dla gracza.

Markery na podstrunnicy

Znajdują się zwykle na trzecim, piątym, siódmym, dziewiątym, dwunastym i piętnastym progu, przy czym dwunasty (oktawa) progu często różni się od pozostałych (np. stosuje się dwie kropki zamiast jednej).

Struny (strings)

Struny to źródło dźwięku w gitarze. W gitarze akustycznej jest ich z reguły 6 lub 12, w rozmiarach o grubości (gauge) od 10 do 59 tysięcznych cala.

Określa się je w następujący sposób:

• pierwsza struna (najcieńsza): E1
• druga struna: B2 lub H2
• trzecia struna: G3
• czwarta struna: D4
• piąta struna: A5
• szósta struna (najgrubsza): E6

Korpus / pudło rezonansowe (body)

Korpus gitary akustycznej składa się z płyty rezonansowej (przedni element), a także boków i tyłu. Przy szarpaniu strun wchodzi w wibracje, co pomaga wzmocnić dźwięk.

Pudło rezonansowe

Istnieje wiele rodzajów rozmiarów i kształtów pudeł rezonansowych. Im jest większe, tym mocniejsze i głośniejsze jest brzmienie. Wyróżnia się kilka standardowych odmian:

• Parlor
• Grand Concert
• Auditorium
• Dreadnought
• Jumbo

Otwór rezonansowy (sound hole)

Otwór w pudle rezonansowym, nad którym przebiegają stronu. Pomaga w projekcji dźwięku, czyli zwiększa jego głośność. Umożliwia swobodne wibracje i stanowi ujście dla wibrującego powietrza.

Otwór rezonansowy

Najczęściej ma klasycznie okrągły kształt, ale zdarzają się pewne wariacje.

Rozeta (rosette)

Dekoracyjny wzór wokół otworu rezonansowego. Najczęściej wyrysowany na planie koła, zazwyczaj wykorzystujący wzory roślinne (stąd wzięła się jego nazwa, nawiązująca do róży).

Maskownica / łezka (pick guard)

Płytka ochronna, zabezpieczająca pudło rezonansowe przed zarysowaniem.

Maskownica

Wykonuje się ją z różnych materiałów, najczęściej z tworzyw sztucznych, drewna, metalu czy masy perłowej. Zwykle jest bardzo cienka, tak by nie miała negatywnego wpływu na wibracje.

Mostek

Element odpowiedzialny za podtrzymywanie strun i przekazywanie ich wibracji do pudła rezonansowego. Struny wytwarzają bardzo niski dźwięk, ponieważ wypierają tylko niewielką ilość powietrza – przez to ich drgania muszą być kierowane na większą powierzchnię.

Mostek gitarowy

W gitarach akustycznych element ten jest najczęściej wykonany z drewna. Każdą ze strun oplata się na specjalnym kołku.

Kołki mostkowe (bridge pins)

Gitary ze stalowymi strunami posiadają kołki, które umożliwiają ich precyzyjne ustawienie.

Kołki mostkowe

Zazwyczaj są wykonane z drewna, kości lub tworzywa sztucznego. Użyty materiał wpływa na brzmienie.

Strunnik (tailpiece)

Istotny element mostka, który podtrzymuje struny na odpowiedniej wysokości, ale nie występuje w każdym modelu gitary.

Tailpiece

Tailpiece jest alternatywą dla mostka wklejanego. Najczęściej bywa jednocześnie elementem dekoracyjnym

Nie masz pewności, czy ta odmiana instrumentu na pewno jest dla Ciebie? Nasz artykuł: „Gitara klasyczna czy gitara akustyczna – sprawdź, co wybrać!” pomoże Ci rozwiać wątpliwości.

Jak wytwarza się gitary akustyczne?

Proces budowy gitary akustycznej jest bardzo skomplikowany. Nie bez powodu dobrej jakości sprzęt jest tak kosztowny. Oczywiście osoba chcąca grać na takim instrumencie nie musi posiadać zaawansowanej lutniczej wiedzy, ale na pewno jest to ciekawe zagadnienie.

Cała procedura obejmuje następujące kroki:

• Przygotowanie materiałów (głównie obróbka drewna rezonansowego)
• Wykonanie zarysu korpusu
• Tworzenie pudła rezonansowego
  • Wycinanie pasującej górnej i dolnej płyty
  • Wytyczenie otworu rezonansowego i zamontowanie rozety
  • Struganie i pogrubianie płyty rezonansowej
  • Wzmacnianie
• Tworzenie tyłu gitary
  • Struganie i pogrubianie
  • Wzmacnianie
• Tworzenie boków
  • Gięcie na gorąco
  • Wykończenie
• Tworzenie gryfu
  • Łączenie gryfu i główki
  • Dodanie pręta kratownicy
  • Cięcie kształtu główki
  • Budowanie pięty
  • Modelowanie gryfu
• Montaż
  • Mocowanie gryfu do korpusu
  • Wykończenie
  • Zakładanie płyty rezonansowej
  • Zakładanie tyłu
• Łączenie
• Podstrunnica
  • Pozycjonowanie podstrunnicy
  • Przymocowanie progów
• Tworzenie mostka
• Wykończenie
• Założenie mostka
• Prace końcowe

Z jakich materiałów wykonuje się gitary akustyczne?

Do wykonania gitary akustycznej wykorzystuje się różne rodzaje drewna. Warto też wiedzieć, że inny materiał jest stosowany do płyty rezonansowej (najważniejsza kwestia), a inny do gryfu i podstrunnicy.

Do płyt rezonansowych najczęściej wybiera się:

• świerk – drewno jest bardzo lekkie, dzięki czemu gitara nie jest zbyt ciężka. Daje jasne brzmienie, które ciemnieje z czasem. Zapewnia selektywne brzmienie nawet przy dość ostrej, agresywniejszej grze;
• cedr – nieco bardziej elastyczne drewno, oferujące dobry „atak”. Ma raczej ciemniejsze brzmienie. Przy głośnej grze może tracić selektywność;
• mahoń – bardzo ciemne brzmienie, idealne do akompaniamentu czy gry akordowej;
• klon – twarde drewno o bardzo jasnym brzmieniu. Daje dużą głośność, dlatego doskonale sprawdza się podczas gry na żywo czy przy nagrywaniu w studiu.

Boki wykonuje się natomiast z palisandru, mahoniu i klonu. Na gryf zaś najlepiej nadają się twarde drzewa, takie jak mahoń czy klon. Podstrunnice najczęściej są hebanowe, palisandrowe albo klonowe.

Palisander jest ciekawym gatunkiem drewna, ponieważ jest naturalnie śliski, przez co zmniejsza tarcie między palcami a podstrunnicą. Heban jest podobny, ale jest znacznie ciemniejszy (co daje efektowny wygląd). Jest bardziej pożądany, ale często dużo droższy. Warto też wiedzieć, że ciągu ostatnich kilku lat palisander stał się trudniejszy do zdobycia ze względu na przepisy chroniące przed nadmierną wycinką, dlatego jego ceny rosną.

Masz kłopot z wyborem idealnego instrumentu dla siebie? Sprawdź nasz poradnik „Gitara dla początkującego”.

Jak tanio zdobyć gitarę akustyczną do nauki?

Gitary akustyczne mogą kosztować od kilkuset do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Osoby dopiero uczące się gry na tym instrumencie raczej nie chcą od razu inwestować w bardzo drogi sprzęt, ale nie warto decydować się na zakup tańszego modelu. W praktyce nie opłaca się inwestować w modele kosztujące mniej niż ok. 700 złotych. Najrozsądniej jest zaczynać ze sprzętem, który ma dobrą grywalność i brzmienie oraz jest dość wytrzymały. W przeciwnym razie może zupełnie zniechęcić do nauki, a kiedy zechce się go ewentualnie sprzedać, będzie praktycznie bezwartościowy.

Zakup gitary z drugiej ręki to dobry pomysł, ale trudno jest znaleźć naprawdę zadbany instrument oraz uczciwego sprzedawcę. Z tego względu bezpieczniej jest zdecydować się na wynajem. Vibe jako ogólnopolska internetowa wypożyczalnia sprzętu muzycznego online daje dostęp do szerokiego wyboru markowych gitar akustycznych. W ramach przystępnej umowy korzysta się z wybranego instrumentu, płacąc niewysoki abonament. Po zakończeniu minimalnego okresu najmu można go oddać/wymienić, ale też kupić na własność – od razu albo dalej spłacając go w ratach. Wszystkie formalności załatwia się zdalnie, w zaledwie kilka/kilkanaście minut. Sprzęt można odebrać w wybranym partnerskim sklepie muzycznym albo zostaje on dostarczony kurierem pod wskazany adres.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą pełną ofertą gitar akustycznych!