Oprogramowanie DAW

Do tworzenia muzyki potrzebne są nie tylko instrumenty, ale też sporo sprzętu elektronicznego. Ogromne znaczenie odgrywa także komputer, który powinien być wyposażony w profesjonalne narzędzia IT. Jaki system pozwala odpowiednio modyfikować dźwięki i składać je w utwory muzyczne? Wyjaśniamy, jak muzycy i producenci wykorzystują oprogramowanie DAW!

Czym jest oprogramowanie DAW?

DAW to skrót od Digital Audio Workstation, co oznacza „cyfrowa stacja robocza”. Oprogramowanie tego typu jest przeznaczone do pracy z plikami audio. Wykorzystuje się je do nagrywania, edycji, montażu, miksu oraz masteringu. Oznacza to, że z jego pomocą komponuje się utwory, dbając o ich brzmienie.

Każdy współczesny system DAW powinien posiadać podstawowe funkcje, takie jak:

• sekwencer MIDI – nagrywanie, edytowanie i miksowanie dźwięków w formacie MIDI,
• edytor nut – generowanie zapisu nutowego na podstawie pliku audio,
• wirtualne instrumenty – dodawanie sampli analogowych instrumentów,
• mikser – ustawianie poziomu głośności i panoramy ścieżek.

Kiedy powstał pierwszy program DAW?

Pierwsze cyfrowe stacje robocze audio powstały już na początku lat 80. Ich stworzenie zainspirowała rozwijająca się technologia komputerowa, która przykuła uwagę muzyków i producentów. W tym czasie pojawił się też system MIDI, ale wtedy był wykorzystywany głównie do łączenia ze sobą różnych urządzeń, m.in. syntezatorów i samplerów.

Ówczesne rozwiązania nie pozwalały jeszcze na nagrywanie i edycję plików dźwiękowych w komputerze, ale stanowiły już cenne udogodnienie.

W 1983 roku klawiszowiec Manfred Rürup we współpracy z inżynierem Karlem „Charliem” Steinbergiem na fali aktualnych trendów zaczęli pracę nad oprogramowaniem sekwencyjnym MIDI. Z czasem założyli własną działalność pod nazwą Steinberg Research i wkrótce wypuścili na rynek pierwszy produkt – Multitrack Recorder, czyli 16-ścieżkowy sekwencer MIDI dla Commodore 64. Udało im się sprzedać tylko ok. 50 kopii, ale był on prekursorem systemów wykorzystywanych współcześnie. Producent nadal wytwarza takie programy, które są uznawane ze jedne z najlepszych w branży.

Do czego służy DAW?

Najogólniej mówiąc, oprogramowanie DAW służy do tworzenia muzyki. Cóż to jednak znaczy? Wiele zależy od tego, co właściwie chce robić jego użytkownik i jaki typ systemu posiada. Programy oferują bowiem szereg różnych funkcji, dostosowanych do poziomu zaawansowania studia.

Niektóre DAW działają zupełnie jak pełnowymiarowe, fizyczne konsole wykorzystywane w stadiach nagraniowych. Prostsze, tańsze (i darmowe) warianty stanowią z kolei jedynie wsparcie dla sprzętu i pewnego rodzaju ułatwienie. Z ich pomocą można np. modyfikować brzmienie nagranego instrumentu, nadając mu inny charakter, a także usuwać wszelkie niedoskonałości czy nawet błędy. Dawniej konieczne było ponowne wykonanie nagrania – dziś można szybko wykonać prostą korektę.

Z pomocą oprogramowania DAW można m.in.:

• nagrywać dźwięk w formie ścieżki audio lub w formacie MIDI,
• edytować pliki audio i MIDI,
• edytować fale dźwiękowe oraz je filtrować (EQ),
• miksować ścieżki,
• dodawać efekty (np. reverb),
• obsługiwać wtyczki VSTi oraz inne wirtualne instrumenty,
• rotować kanały wewnątrz systemu,
• edytować tonację i tempo,
• wykonywać mastering plików audio,
• aranżować utwory.

Czy DAW zastępuje konsole i stoły mikserskie?

Profesjonalne programy DAW mają współpracować z konsolami, ale najlepsze z nich są już w stanie praktycznie je zastąpić. Dzięki nim można zaoszczędzić sporo miejsca, dlatego są szczególnie popularne w domowych warsztatach muzycznych. Współcześnie także większość nowoczesnych studiów korzysta głównie z cyfrowych stacji roboczych, zwykle od amerykańskiego producenta Apple.

Oprogramowanie DAW doskonale sprawdza się samodzielnie chociażby z tego względu, że większość wirtualnych instrumentów jest maksymalnie zbliżona do analogowych odpowiedników oraz rzeczywistych sprzętów. Niektórzy producenci zapewniają, że odwzorowują je w 99%, wraz z artefaktami występującymi podczas gry na prawdziwym instrumencie.

Wiele przydatnych informacji na temat doboru wyposażenia do studia znajdziesz w naszym artykule: „Sprzęt studyjny”.

Najpopularniejsze rodzaje oprogramowania typu DAW

Na rynku dostępny jest szeroki wybór programów DAW – zarówno płatnych, jak i bezpłatnych. Poniżej opisujemy najpopularniejsze z nich:

• AbletonLive – niemiecki program, który pomaga szybko znaleźć sample, zastosować odpowiednie efekty i wygenerować efektowny utwór. Jest wyjątkowo intuicyjny w obsłudze. Posiada np. wygodną funkcję Drag & Drop, dzięki której wystarczy przeciągnąć mysz nad wybraną ścieżką, by upuścić na nią konkretny efekt;
• Pro Tools – program popularny w USA. Mniej intuicyjny w obsłudze, ale posiada wiele przydatnych funkcji. Jest standardem w studiach nagraniowych na całym świecie;
• Steinberg Cubase – kompleksowy system do nagrywania, edycji i produkcji dźwięku. Oferuje wiele możliwości edycji dźwięku, miksowania oraz masteringu. Dzięki zgodności z technologią VST, integruje się z wieloma wtyczkami zewnętrznymi;
• FL Studio – program posiada szeroką gamę instrumentów wirtualnych, efektów dźwiękowych i przydatnych narzędzi automatyzujących pracę nad utworem. Jest szczególnie ceniony za m.in. możliwość wielościeżkowego nagrywania, wsparcie dla wtyczek VST oraz możliwość tworzenia pętli i sekwencji dźwiękowych.

Najlepsze darmowe programy DAW

Darmowe programy DAW nie są oczywiście tak zaawansowane jak płatne, ale doskonale sprawdzą się w przypadku osób początkujących i hobbystów, którzy dopiero eksperymentują z muzyką we własnym, domowym studiu muzycznym. W kategorii tej zdecydowanie na plus wyróżniają się takie oprogramowania, jak m.in.:

• Ardour,
• Audacity,
• DarkWave Studio,
• GarageBand,
• Hydrogen,
• LMMS,
• Qtractor,

Jaki komputer do pracy z DAW?

Żeby korzystać z oprogramowania DAW, potrzebny jest oczywiście komputer. Stary, zacinający się laptop może okazać się niewystarczający. Największe znaczenie ma karta dźwiękowa, która jest odpowiedzialna za przetwarzanie dźwięku cyfrowego na analogowy (i odwrotnie). Nie oznacza to jednak, że trzeba inwestować w PC z najwyższej półki cenowej.

W zupełności wystarczy przeciętny, w pełni sprawny komputer – producenci oprogramowania DAW często podają wymagania sprzętowe. W niektórych przypadkach konieczne może być jednak dokupienie interfejsu audio, który działa trochę jak zewnętrzna karta dźwiękowa.

Programy DAW współpracują ze wszystkimi systemami operacyjnymi, dlatego bez problemu można znaleźć coś na komputer z Windowsem, Linuxem czy macOS.

Jaki program DAW wybrać?

Duży wybór sprawia, że masz kłopot ze znalezieniem odpowiedniego wariantu oprogramowania DAW? Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, zwróć uwagę przynajmniej na kilka najważniejszych kwestii, mianowicie:

• cenę programu – jeśli jesteś początkującym muzykiem/producentem, raczej na razie odpuść sobie kosztowne, zaawansowane systemy dla profesjonalistów. Zacznij od darmowych opcji, by opanować obsługę tego typu programów. Następnie możesz przejść do bezpłatnych wersji testowej. Po sprawdzeniu kilku wariantów na pewno łatwiej będzie Ci dobrać coś, co spełnia Twoje oczekiwania;
• interfejs – program powinien być przede wszystkim prosty w obsłudze, ponieważ ma stanowić ułatwienie, a nie utrudnienie. Jeśli z jakiegoś względu dane oprogramowanie wydaje Ci się mało intuicyjne albo sprawia, że praca nad utworami trwa dłużej, wybierz coś innego;
• funkcje – podczas wyboru ogromne znaczenie ma oczywiście ilość dostępnych instrumentów i efektów, ponieważ zwiększa możliwości w zakresie aranżacji oraz miksowania utworu. Wszelkie dodatkowe udogodnienia są niezwykle przydatne, ale uważaj. Nadmiar opcji może sprawić, że się pogubisz, jeśli nie masz jeszcze wprawy w obsłudze takiego systemu.

Jak niedrogo zdobyć sprzęt do studia muzycznego?

Kompletujesz sprzęt do własnego studia nagrań? Dla osób początkujących często dużą przeszkodą jest brak potrzebnych środków. Wiele osób nie chce też od razu wydawać dużych kwot na wyposażenie, nie mając pewności, czy nowe zainteresowanie stanie się hobby lub pasją. Świetną alternatywą dla zakupu jest wynajem.

Vibe.pl działa jak wypożyczalnia online. W ofercie dostępny jest szeroki wybór produktów, w tym także profesjonalnych, markowych instrumentów i sprzętów muzycznych. Wybierz potrzebne produkty i wypełnij krótki formularz. Niewysoki abonament da Ci możliwość swobodnego korzystania z wynajętego sprzętu. Zostanie on przygotowany do odbioru we wskazanym punkcie albo wysłany kurierem pod podany adres. Wszystkie formalności są załatwiane zdalnie.

Kiedy minie już minimalny okres najmu, możesz przedłużyć umowę. W każdej chwili masz też prawo oddać lub wymienić sprzęt. Dajemy również możliwość wykupu produktu, po wpłacie ustalonej kwoty albo spłaceniu jego wartości w ratach.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą pełną ofertą sprzętu do studia muzycznego!